ANKARA (İGFA) – Geçen hafta TBMM Başkanlığı’na sunulan Türkiye’nin birinci “İklim Kanunu” teklifi ile iklim değişikliğiyle uğraşta genel unsurlar belirlendi.

Sosyal medya hesabından kanun teklifinin içeriğine ait paylaşım yapan Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, “Türkiye’nin ‘İlk İklim Kanunu’ iklim değişikliği ile gayretimize yeni bir soluk getirecek” dedi.

Teklife nazaran, eşitlik, iklim adaleti, ihtiyatlılık, iştirak, entegrasyon, sürdürülebilirlik, şeffaflık, adil geçiş ve ilerleme yaklaşımları temel alınacak. Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve hukuksal şahıslar, kamu faydası gözetilerek alınacak önlemlere ve düzenlemelere müddetinde uymakla ve bunları uygulamakla yükümlü olacak. Teklif ile iktisadın iklim bazlı olumsuz sonuçlara dirençli hale getirilmesi sağlanacak. Bölümlerin memleketler arası rekabet gücünün artırılması için daha pak ve daha verimli bir üretim süreci yasal teminata alınacak. Kanun teklifi sadece sanayi dallarını değil; kentleri, tarımı, hayvancılığı ve yeşil alanları da koruyan bir yaklaşımla hazırlandı.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAŞKANLIĞI’NIN SORUMLULUKLARI

Teklifte İklim Değişikliği Başkanlığı’nın misyon ve sorumlulukları netleştirildi. Kurumlar ortası uyum, faaliyetler ve standartlar başkanlıkça belirlenecek. Başkanlık, sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine ahenk faaliyetlerine ait ilerlemeleri izleyecek. Karbon fiyatlandırmasına ait piyasaya dayalı düzenekleri düzenlemek de Başkanlığın yetkisinde olacak. Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), Başkanlık tarafından kurulacak ve bu kapsamda tahsisatların dağıtımı yapılacak.

Ulusal Katkı Beyanı, net sıfır emisyon maksadı ile İklim Değişikliği Başkanlığı’nın yayımladığı strateji ve hareket planları doğrultusunda sera gazı emisyonları azaltılacak. Strateji ve aksiyon planları dönemsel olarak ulusal ölçekte hazırlanacak, uygulanacak ve uygulanması izlenecek.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VİLAYET UYUM HEYETLERİ KURULACAK

Her vilayette vali başkanlığında, ilgili kurum ve kuruluşların temsilcileri ile lokal idarelerin temsilcilerinden oluşan Vilayet İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulacak. Heyetin çalışma tarz ve asılları Bakanlıkça belirlenecek. Mahallî İklim Değişikliği Aksiyon Planları, en geç 31 Aralık 2027 tarihine kadar hazırlanacak. Bakanlık bu süreyi bir yıla kadar uzatabilecek.

Yerel iklim değişikliği hareket planları; sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine ahenk maksadıyla her ilin bütüncül bir planı olacak halde vali uyumunda; büyükşehirlerde büyükşehir belediyesi, öteki vilayetlerde il belediyesi ve vilayet özel yönetimi, ilgili kurum ve kuruluşların iştirakiyle hazırlanacak yahut hazırlatılacak. Karara bağlanmak üzere Vilayet İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu’na sunulacak. Sektörel etkilenebilirlik ve risk tahlilleri; strateji ve aksiyon planlarına temel teşkil etmek üzere iklim modelleri kullanılarak dönemsel olarak Başkanlık tarafından hazırlanacak ve güncellenecek.

TÜRKİYE YEŞİL TAKSONOMİSİ KURULACAK

İklim Değişikliği Başkanlığı, ulusal, sektörel ve tematik raporlar hazırlayacak. Finansal kaynakları yönlendirmeyi kolaylaştırmak üzere iklim değişikliği teşvik sistemleri geliştirecek ve Türkiye Yeşil Taksonomisi’ni kurup yürütecek. Döngüsel iktisat amaçları ve sıfır atık uygulamaları çerçevesinde eserlerin tekrar kullanımı, atıkların yan eser, alternatif ham husus olarak kullanılması ve geri dönüşüm, geri kazanım ile elde edilen eserlerin mecburî kullanım oranları belirlenecek.

Türkiye Gümrük Bölgesinde ithal edilen malların gömülü sera gazı emisyonlarını ele almak için Hudutta Karbon Düzenleme Sistemi (SKDM) kurulabilecek. SKDM’ye ait raporlama, kapsam, içerik, metot ve asıllar ilgili bakanlıklarla koordineli olarak Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenecek.

TEMİZ TEKNOLOJİNİN KULLANIMI YAYGINLAŞTIRILACAK

İlgili kurum ve kuruluşlarca hazırlanan planlama ve uygulama araçlarında teknolojik öz yeterlilik kapasitesinin artırılması öncelikli maksat olarak belirlenerek pak teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanımının yaygınlaştırılması temel olacak. Başkanlık; karbon yakalama ve depolama teknolojileri, hidrojen teknolojisi üzere iklim değişikliği ile uğraşa yönelik yeni teknolojik gelişmelerin takibi ile bu alanlardaki projelerin geliştirilmesi için ilgili kurumlarla işbirliği yapmaya, kurumların bu alanlarda çalışmalar yapmasını yönlendirmeye ve ilgili kurumlarla uyum yapmaya yetkili olacak. Başkanlığa bağlı ilgili kurumlarla koordineli olarak enstitüler ile araştırma ve uygulama merkezleri kurulabilecek.

OKUL MÜFREDATLARINA İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE YEŞİL DÖNÜŞÜM EKLENECEK

Kamuoyu farkındalığının artırılması ve toplumun iklim değişikliğinin tesirleri konusunda hassas hale getirilmesi için eğitim ve bilinçlendirme programları düzenlenecek. Tüm eğitim seviyelerinde müfredat ve öğretim programlarının güncellenmesi ve yeşil iş gücünün yetiştirilmesi için gerekli çalışmalar ilgili bakanlıklarla koordineli olarak Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu’nca yapılacak. Uygulamaların yordam ve asılları, Bakanlık görüşü alınarak kamu kurum ve kuruluşları tarafından belirlenecek.

İklim değişikliğine dirençli eser deseni ile besin güvenliğinin sağlanması için doğal kaynakların, ekosistemlerin ve biyolojik çeşitliliğin muhafaza kullanma istikrarını gözetecek tabiat temelli tahliller ile iklim değişikliğine dirençli uygulamalar yaygınlaştırılacak. İklim değişikliğine bağlı afetlerin neden olduğu kayıp ve ziyanların azaltılması maksadıyla risk kıymetlendirme, izleme, bilgilendirme ve erken ikaz sistemleri; bütünleşik afet idaresi temel alınarak geliştirilecek.

Net sıfır emisyon gayesinin sağlanmasına yönelik emisyonların dengelenmesi için orman, tarım, mera ve sulak alanlarda karbon yutağı kayıplarını engellemek üzere ilgili kurum ve kuruluşlar önlemler alacak. İklim değişikliğinin tesirlerine karşı su kaynaklarının aktif idaresi sağlanacak. Denizel ve karasal korunan alanların niteliği ve oranı yükseltilecek.

EYLEM PLANLARI, 31 ARALIK 2027’YE KADAR HAZIRLANACAK.

Kanun teklifinde belirtilen uygulama ve planlama araçlarına ait hazırlama ve uyarlama yükümlülükleri ilgili kurum ve kuruluşlarca en geç 31 Aralık 2027 tarihine kadar yerine getirilecek. Cumhurbaşkanı, bu süreyi bir yıla kadar uzatmaya yetkili olacak.