Bahar alerjileri ve beslenme: Ne yediğimiz neyi tetikliyor?
İSTANBUL (İGFA) – Polenler baş hatalı üzere görünse de, son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalar gösteriyor ki, beslenme şeklimiz da bahar alerjilerini şiddetlendirebilir yahut hafifletebilir.
BAHAR ALERJİLERİ NEDEN ARTIYOR?
Alerjik rinit, yani halk ortasında bilinen ismiyle saman nezlesi, dünya genelinde süratle artış göstermektedir. Dünya Alerji Tertibi (WAO) bilgilerine nazaran, bahar aylarında artan polen yoğunluğu, çevresel kirlilik ve bağışıklık sisteminin verdiği çok karşılık, alerjik semptomların temel nedenleridir. Lakin bağışıklık sistemi reaksiyonlarını beslenme yoluyla yönlendirmek mümkündür.
BESLENME, BAĞIŞIKLIK VE ALERJİ İLİŞKİSİ
Bağışıklık sistemimizin yüzde 70’ten fazlası bağırsaklarımızda bulunur. Münasebetiyle bağırsak sıhhatimizi etkileyen yiyecekler, dolaylı olarak alerjik yansıları de tesirler. Varlıklı ve istikrarlı bir bağırsak mikrobiyotası, bağışıklık sisteminin çok reaksiyonlarını azaltabilir.
NE YEDİĞİMİZ NEYİ TETİKLEYEBİLİR?
1. Şeker ve Rafine Karbonhidratlar
Yüksek şeker ve işlenmiş besin tüketimi, bedende inflamasyonu artırır ve alerjik yansıları şiddetlendirebilir. Yüksek şeker tüketimi olan bireylerde, alerjik rinit görülme oranı yüzde 27 daha fazladır.
2. Doymuş Yağlar ve İşlenmiş Etler
Doymuş yağ asitleri, bilhassa işlenmiş etlerde bulunan nitrit ve nitratlar inflamatuvar sitokin üretimini artırır. Bu durum, alerjik semptomların daha ağır yaşanmasına yol açabilir.
Haftada 4 defadan fazla işlenmiş et tüketen bireylerde alerjik astım riski yüzde 40 artmaktadır.
3. Birtakım Taze Meyve ve Sebzeler (Çapraz Reaksiyonlar)
Polenle benzeri protein yapısına sahip kimi taze meyve ve sebzeler, ağızda kaşıntı, şişlik üzere belirtilere yol açabilir. Bu durum “Oral Alerji Sendromu” olarak bilinir. Bahar alerjisi olan bireylerin yaklaşık yüzde 30’u, çapraz tepki nedeniyle taze meyve/sebze tüketiminde sorun yaşamaktadır (Journal of Allergy and Clinical Immunology, 2020).
Polen Alerjisi Çapraz Tepki Yapan Besinler
Huş ağacı poleni — Elma, havuç, fındık
Çimen poleni — Domates, kavun
Ambrosia poleni — Karpuz, muz
BESLENME İLE ALERJİ DENETİMİ: NELER TAKVİYELER?
1. Omega-3 Yağ Asitleri
Somon, ceviz ve keten tohumu üzere omega-3 yağ asidi zengini besinler, inflamasyonu azaltır ve bağışıklık cevabını istikrarlar. Bu yiyeceklerden fayda sağlayabilmek için, somonu ızgara, cevizi çiğ ve keten tohumunu ise taze öğütülmüş halde tüketmelisiniz. Yapılan çalışmalar nizamlı omega-3 tüketiminin, alerjik rinit belirtilerinde yüzde 20-25 oranında azalma sağlayabildiğini göstermiştir.
2. Probiyotikler
Yoğurt, kefir, fermente sebzeler üzere probiyotikler bağırsak mikrobiyotasını destekleyerek bağışıklık sistemini güçlendirir. Yapılan bir çalışmada 12 hafta probiyotik desteği kullanan bireylerde burun akıntısı şikayetinde yüzde 30 azalma saptanmıştır (Allergy, Asthma & Clinical Immunology, 2021).
3. C Vitamini ve Flavonoidler
Portakal, kırmızı biber, maydanoz üzere C vitamini ve kuersetin içeren besinler, histamin salınımını azaltarak alerjik semptomları hafifletebilir.
Bahar Alerjilerine Karşı Küçük Beslenme Rehberi
• Haftada 3-4 kere 1 porsiyon yağlı balık (somon, sardalya) tüketin.
• Şekerli ve işlenmiş besinlerden uzak durun.
• Yoğurt ve kefir üzere probiyotik kaynaklarını beslenmeye dahil edin.
• Bol renkli zerzevat ve meyve tüketerek flavonoid alımını artırın.
• Günlük C vitamini gereksiniminizi koyu yeşil yapraklı taze sebze-meyvelerden karşılayın.
Sonuç: Tabağınızı Gerçek Seçin, Alerjiniz Hafiflesin
Bahar alerjileri kaçınılmaz üzere görünse de, beslenme alışkanlıklarımızı gerçek istikamette değiştirerek semptomların şiddetini bariz formda azaltabiliriz. Gerçek yiyecekler, hem bağışıklık sistemimizin çok yansılarını istikrarlar hem de baharın keyfini doyasıya çıkarmamıza yardımcı olur.
