BURSA (İGFA) – Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ), Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Kimya Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Derya Ünlü’nün yürütücülüğünü yaptığı, “Havacılık ve Savunma Sanayii İçin Termal Muhafaza ve Radar Soğurucu Özellik Sergileyen Çok Katmanlı İleri MühendislikKompozitlerinin Geliştirilmesi” başlıklı proje, TÜBİTAK 1001 – Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı kapsamında takviye almaya hak kazandı.
Havacılık ve savunma sanayiialanında kullanılan araçlara yönelik proje kapsamında, bu araçların yüksek sıcaklıklara dayanımının artırılması ve radar misyonu gören kompozit materyallerin geliştirilmesi sağlanacak.
Proje hakkında bilgi veren Doç. Dr. Derya Ünlü, “Havacılık ve uzay alanında kullanılan uçaklar, savaş gemileri, füze sistemleri roketler, yine giriş araçları, hipersonik üzere havacılık araçları, aerodinamik sürtünmeden kaynaklı yüksek sıcaklık, yüksek sıcaklıklarda kimyasal yansıma, radyasyon ve bombardıman üzere birçok tehlikeli dış tesire maruz kalıyor. Yürütülecek bu projede, havacılık araçları için yüksek sıcaklığa karşı hem termal müdafaa sistemi olarak kullanılabilen hem de saklılığı korumak ismine radar soğurucu vazifesi gören yeni materyaller geliştireceğiz” dedi.
HAVACILIK ARAÇLARININ SAKLILIĞI KORUNACAK
Proje ile Türkiye’nin havacılık, savunma sanayi ve uzay siyasetleri alanında rekabetçiliğini global ölçekte kıymetli derecede artırmayı hedeflediklerini belirten Doç. Dr. Derya Ünlü, “Projede, kompozit sentezinde bir ortaya getirilen gereçlerin kombinasyonu sonucunda hem yüksek termal dayanım gösteren hem de radar absorpsiyon özelliği sergileyen yapılar elde etmeyi hedefliyoruz. Bu da bilhassa zımnilik ve tespit teknolojilerindeki kıymetli ilerlemeler karşısında havacılık araçlarının, ataklara ve atmosfer şartlarına karşı dayanmasında epeyce yüksek kıymete sahip” dedi.
Havacılık ve uzay alanında kullanılan araçların sıkıntıları hakkında bilgi veren proje yürütücüsü Doç. Dr. Ünlü, “Bu araçlar, yüksek suratlara denetimli ve emniyetli formda çıkabilme, materyallerin yüksek yüzey sürtünmesi sonucu çok ısınması üzere üstesinden gelinmesi gereken meseleleri da beraberinde getiriyor. Hipersonik suratlara ulaşan havacılık araçları, 5 mach (6132.5 km/sa) ve üzeri suratlara ulaşabiliyor. Münasebetiyle bu havacılık araçları, yüksek aerodinamik ısınmanın tesirine maruz kalıyor. Ayrıyeten 5 mach üzerine çıkabilen uzay araçları da atmosferle sürtünmesi sonucu 1000 santigratın üzerine çıkabilen önemli yüzey sıcaklıklarına ulaşabiliyor. Bu aerodinamik sürtünme sonucu oluşan yüksek sıcaklık ve basınç ortamına materyallerin dayanabilmesi için yüksek sıcaklık gereçlerinin geliştirilmesi büyük ehemmiyet arz ediyor” diye konuştu.
Hipersonik süratlerde yüklerin (insan ve kargo) güvenliğinin sağlanması ismine yüksek sıcaklıklara güçlü mühendislik materyallerinin geliştirilmesine son yıllarda önemli istek gösterildiğini ve bu kapsamda termal muhafaza sistemleri geliştirildiğini aktaran Doç. Dr. Derya Ünlü, “Termal muhafazanın yanı sıra havacılık araçlarının taarruzlara ve atmosfer şartlarına karşı dayanması da epey kıymetli. Radar tespit sistemlerinin geliştirilmesiyle birlikte, çağdaş savaşlarda birçok askeri savaş uçaklarındaki silah ve ekipmanlar önemli tehdit altında. Bu nedenle tespit edilme imkanı düşük uzay araçları olarak uyduların tasarlanması, saklılık teknolojileri için öteki kıymetli kullanım alanıdır. Radar absorpsiyon gereçleri muhakkak radar frekanslarında aracın radar kesit alanını kıymetli ölçüde azaltarak kamuflaj ve saklılık teknolojisi üzere alanlarda kullanılır” sözlerini kullandı.
İLERİ MÜHENDİSLİK KOMPOZİT ÜRETİMİ
Çeşitli tekniklerle üretilen radar absorpsiyon gereçlerinin yoğunluk ve mekanik özellikleri üzerine hudutlu çalışma yapıldığını lakin termal ve ablatif özellikleri neredeyse ele alınmadığını vurgulayan Doç. Dr. Ünlü, “Yürüttüğümüz bu projede, üreteceğimiz kompozit yapının hem kalınlık, hafiflik, termal, mekanik ve elektromanyetik özelliklerinin bir ortada güzelleştirilmesini sağlayacağız hem de ultra yüksek sıcaklıklara dayanabilecek geniş bantlı bir radar absorpsiyonu için ileri mühendislik kompozitlerinin üretilmesini gerçekleştireceğiz” dedi.
Proje Ekibi
Uzay havacılık ve savunma sanayiinebüyük katkı sağlaması beklenen Doç. Dr. Derya Ünlü’nün yürütücülüğündeki proje takımında araştırmacı olarak; BTÜ Elektrik Elektronik Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Barış Tabakcıoğlu, İstanbul Beykent Üniversitesi Kimya Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ferda Civan Çavuşoğlu, İskenderun Teknik Üniversitesi Metalurji ve Gereç Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Bahçeci, bulunurken, bursiyer olarak ise doktora öğrencisi Sefa Aras, yüksek lisans öğrencisi Rüveyda Özdemir ve lisans Öğrencisi Mehmet Öztürk yer alıyor.