BURSA (İGFA) – Ördekli Kültür Merkezi’nde düzenlenen ‘Medeni Kanun’un Kabulünün 99. Yılında Rolleri ve Statüleriyle Haklarının Şuurunda Bayan Olmak’ isimli söyleşide, alanında uzman iş bayanları konuşmacı olarak yer aldı. Söyleşide, uygar kanunun kabulüyle birlikte bayanların kazanımları konuşuldu.
Avukat Sibel Özbudakmoderatörlüğünde gerçekleşen söyleşiye, Bursa Inner Wheel Dernek Lideri Hasret Güner, Uludağ Soroptimist Kulübü Lideri Eren Jale Yörükoğlu, Türk Anneleri Derneği Sekreteri ve Vekili Gizay Tanca Çolpan, BUİKAD Yönetim Kurulu Lideri Şeyda Şençayır konuşmacı olarak katıldı. Uygar Kanun’un kabul edilişinin 99’uncu yılının kutlandığı söyleşiye, Osmangazi Kent Konseyi Başkanı Fatma Çil Yılmaz, Osmangazi Kent Kurulu Genel Sekreteri Memnun Çınar, Osmangazili bayanlar ve muhtarlar dinleyici olarak iştirak etti.
“Kadınlara bir manada haslık tanındı”
Medeni Kanun’un kabul ediliş tarihinin Türk Bayanları için çok değerli bir gün olduğunu tabir eden Bursa Inner Wheel Dernek Başkanı Özlem Güner, “Bugün uygar kanunun kabulünün 99. yılını kutluyoruz. Mustafa Kemal Atatürk, Uygar Kanun’un kabulüyle birlikte bayanlara seçme ve seçilme hakkı başta olmak üzere haklar tanıdı.Türk bayanı bu sayede birey ve yurttaş olma sıfatını kazandı. Bayanlar, erkekler ile eşit pozisyona geldi. Bayanlara bir manada haslık tanındı. Bayanın çalışmak için eşinin müsaadesi olması kaldırıldı. Bayan bu kararı kendisi verebildi. Bu bakımdan bugün çok kıymetli” dedi.
“Medeni Kanun’un pahasını bilmeli ve sahip çıkmalıyız”
Uludağ Soroptimist Kulübü Lideri Eren Jale Yörükoğlu da yaptığı konuşmada, “Medeni Kanun, 17 Şubat 1926 yılında kabul edilmiş ve 4 Ekim 1926 yılında yürürlüğe girmiş. Türkiye’de kendei ayaklarının üzerinde durmaya çalışan her bayan için uygar kanun hava ve su kadar pahalı.Medeni Kanun’un bedelini kesinlikle bilmeli ve sahip çıkmalıyız. Büyük Başkan Mustafa Kemal Atatürk’ün bu kanunu yürürlüğe sokması bizler için büyük bir baht. Bunun farkına varmalı ve bu bahiste elimizden gelen her türlü dayanağı vermeliyiz” tabirlerini kullandı.
“Kadınların daha tesirli olduğu bir toplum hayal ediyoruz”
Kadınların daha tesirli olduğu bir toplum hayal ettiklerini söyleyen Türk Anneleri Derneği Sekreteri ve Vekili Gizay Tanca Çolpan, “Kadın hakları son vakitlerde yaşanan toplumsal olaylarda gitgide değerini yitiren bir hale geldi. Bilhassa bu durumu vurgulayıp, geçmişte edindiğimiz haklarımızın üstüne daha çok koyarak, daha çağdaş bir halde bayanların daha tesirli olduğu bir toplum hayal etmek ve bunun için bu adımları sağlamaya çalışıyoruz” diye konuştu.
“Medeni Kanun bayanlar için çok kıymetli”
1924 yılında Uygar Kanun kabul edildikten sonra kadınlarınöneml, haklarakavuştuğunu aktaran Moderatör Avukat Sibel Özbudak, “Kadınlar için uygar kanun çok değerli. Evlenme, boşanma, eğitim, öğretim birliği, miras hakkı, bunlar Uygar Kanun’la birlikte geldi. Uygar Kanun’dan öncebekar bayanlar toplumda erkeklerile eşitti. Bayan evlenince maalesef statüsü değişiyordu, hak kayıpları oluyordu. 1924 yılında Uygar Kanun kabul edildikten sonra bayanlarımız haklarına kavuştu. 2002 yılında Uygar Kanun’a yeni bir düzenleme geldi. Bu düzenlemeyle birlikte mal rejimleri de bu hususa dahil oldu.
Biz bu kazanımları elde ederken bir yandan da tırpanlandığını gördük. Soyadıyla ilgili önemli sorunlarımız hala devam ediyor. Anayasa Mahkemesi, bu bahiste karar vermiş olsa da yasa yapma yetkisi mecliste olduğu için bu hususta hala önemli bir eksiklik var. Evlenirken çiftler bir tarafın soyadını tercih edebiliyor. İkisi birden kendisoyadlarını kullanamıyorlar. Bayan evlendikten sonra soyadını kullanmak isterse, dava açmak zorunda kalıyor. Boşanan bayan, eşinin soyadıyla devam etmek isterse eşinin isteğini almak zorunda.Yasa koyucunun bunu düzenleyeceğine inancımız tam. Bayanlar ve bayan hakları savunucuları olarak bu işin takipçisiyiz” sözlerini kullandı.
“Medeni Kanun toplumsal dönüşümün, eşitliğin ve çağdaşlaşmanın simgesi olmuştur”
Türk Uygar Kanunu’nun kabulünün 99’uncu yılını kutlamanın memnunluğu ve gururunu yaşadığını kelamlarına ekleyen BUİKAD Yönetim Kurulu Lideri Şeyda Şençayır, “17 Şubat 1924 yılında kabul edilen ve 4 Ekim 1926’da yürürlüğe giren Uygar Kanun, yalnızca bir hukuk düzenlemesi olarak değil, birebir vakitte toplumsal dönüşümün eşitliğin ve çağdaşlaşmanın da simgesi olmuştur. 1926 yılında yürürlüğe giren Türk Medeni Kanunu, bayanlara bir çok toplumsal hak tanımış olsa da bayanların seçme ve seçilme hakkı, direkt bu kanun ile verilmemiştir.
Kadınlara milletvekili olma hakkı, çok değerli bir tarih olan 5 Aralık 1934 tarihinde yapılan anayasa değişikliğiyle tanınmıştır. Bu değişiklikle bayanlar, 1935 yılında yapılan genel seçimlerde birinci kere milletvekili seçilme hakkını elde etmiştir. 1935 seçimlerinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne 17 bayan milletvekili girmiştir. Mustafa Kemal Atatürk, 1925 yılında Kastamonu’da yaptığı konuşmada şöyle der:“Toplumu kalkındırmak istiyorsak, izlememiz gereken daha emin ve tesirli tek bir yol vardır; o da Türk kadınını çalışmalarımıza ortak kılmaktır demiştir” dedi.
“Kadınların hak ettikleri yerlere ulaşması için hepimize gayret düşüyor”
Osmangazi Kent Konseyi Başkanı Fatma Çil Yılmaz, “Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri yalnızca siyasi ve ekonomik olarak değil, tıpkı vakitte tüzel ve toplumsal olarak da sağlamlaştırıldı. Bu esaslı değişikliğin en hoş örneklerinden birisi de Türk Uygar Kanunu’muzdur. 17 Şubat 1926 yılında kabul edilen Türk Uygar Kanun, bayan ve erkek eşitliğini yasal garanti altına almış ve toplumumuzun toplumsal yapısında büyük bir değişim yaşatmıştır.
Kadınlara miras, boşanma, tanıklık etme hakkı sayesinde eşitlik sağlamış, resmi nikahhakkı ve tek eşliliği getirmiştir. Türk Uygar Kanun’u bir türel metin değil, birebir vakitte çağdaşlaşmanın, toplumumuzun dönüşmesinin de bir mihenk taşıdır. Bugün bayanların ferdî varlığı, eşit hakları ve özgürlüklerini tehdit eden yaklaşımlarla karşı karşıya kalmaktayız. Bayanların toplumsal alanda, aile ve çalışma hayatında hak ettikleri yerlere ulaşması için uğraş hepimize düşüyor. Bayan haklarını savunmak aslında demokrasiyi ve insan haklarını savunmaktır. Bu şuurla bayanların birey olarak varlığını ve haklarını her alanda güçlenmesi için Osmangazi Kent Kurulu olarak gayrete devam edeceğimizi buradan tekrar bildirmek istiyorum” diye konuştu.
Söyleşinin sonunda konuşmacılara ve programa katılan bayan muhtarlara günün anısına Bursa’nın birinci bayan milletvekili Şekibe İnsel’in kendi el yazısıyla doldurduğu beyanname ve ilçelerden aldığı oy tablosu üzerine hazırlanmış tablo plaket ikram edildi