BURSA (İGFA) – Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Özdemir’in katkılarıyla gerçekleştirilen çalışmada, iştirakçilerin cevapları, yatırımların durduğu istikametinde.
Anketin kıymetlendirme kısmında, Aralık 2024 toplantısının akabinde 2025 yılı birinci iki toplantısında da faiz indirimine giden TCMB, para siyasetinde gevşeme seyrine karşın finansal şartların görece sıkılığının korunacağı beklentisine sahipti denildi.
Değerlendirmede; “Bununla birlikte; Mart ayında yaşanan kur şoku yıl sonu enflasyon gayesine ulaşmayı riskli kılarken artan faizler büyüme açısından aşağı taraflı tesirleri beraberinde getirme potansiyeli taşıyor. Gerçek bölüme ait mevcut göstergelerin ise olumsuz seyrettiği izleniyor. Nisan 2025 (2025 I. Çeyrek) BUSİAD İktisadi Yönelim Anketine verilen karşılıkların; bilhassa sanayi kesiminin mevcut görünümünün süreceğini teyit eden ve kur şokunun tesirlerini yansıtan bir görünüm sunduğu gözleniyor. Ayrıyeten firmaların, yatırım eğilimlerinin kıymetli ölçüde zayıflayacağı beklentisinde oldukları izleniyor” denildi.
ZAYIFLAMA BEKLENTİSİ…
Ankete katılan tüm firmaların mevcut ekonomik şartlardaki görünümünün, bir evvelki çeyreğe nazaran kıymetli ölçüde farklılaşmadığı gözlenmektedir. Firmalar gelecek altı aylık mühlet içinde mevcut görünümlerinin zayıflayacağını kıymetlendirmektedir. Firmalar, önümüzdeki üç ay içinde bir evvelki çeyreğe nazaran üretim hacimlerinde değişim olmayacağını beklemektedir. Ankete katılan tüm firmalar, önümüzdeki üç ayda istihdam seviyesinde bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak hudutlu bir güzelleşme beklemektedir. Ayrıyeten, önümüzdeki 6 ay boyunca fiyatlara ait maliyetlerde üst istikametli bir değişim beklenirken kelam konusu beklenti bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak azalış eğilimindedir. Ankete katılan tüm firmalar açısından gerek gelecek 12 ayda geçmiş 12 aya kıyasla makine-teçhizat yatırımlarının gerekse tıpkı devir için bina-tesis yatırım harcamalarının bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak kıymetli ölçüde zayıflayacağı görülmektedir.
İHRACAT…
İhracat yapan firmalar, gelecek üç aya ilişkin ihracat siparişlerinin bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak azalış tarafında bir değişim göstermesini beklemektedir. Ankete katılan firmaların faiz riskinde hudutlu bir azalış gözlenirken kelam konusu risk, bir evvelki çeyreğe nazaran imalat sanayi için üst istikametli bir eğilim göstermektedir. Yanı sıra firmaların finansman muhtaçlığının da bir evvelki çeyreğe nazaran artacağı izlenmektedir. İmalat endüstrinin kur riskinde ise bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak besbelli bir artış kelam hususudur. Ankete katılan tüm firmaların gelecek üç aylık devirde TL cinsi kredi faiz oranına ait beklentisinin bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak değerli ölçüde üst taraflı olduğu görülmektedir.
Ankete katılan tüm firmalar itibariyle, döviz kurundaki değişimlerin satış fiyatlarını etkileme suratı yüklü olarak 0-3 ay ortasında gerçekleşirken, tüm firmalar için bir evvelki çeyreğe nazaran ortalama olarak suratın sonlu seviyede yükseldiği, imalat endüstrinde ise kelam konusu suratın aşağı taraflı değiştiği gözlenmektedir. Ankete katılan firmalar gelecek 3 ayda ortalama ünite maliyetlerinin artmasını beklerken, kelam konusu beklenti bir evvelki çeyreğe nazaran zayıflamıştır. Firmalar gelecek 3 aya ait satış fiyatlarının bir evvelki çeyreğe nazaran aşağı taraflı değişmesini beklerken kelam konusu beklenti imalat endüstrinde daha güçlüdür.
“KAYBEDECEK GÜCÜMÜZ KALMADI…”
Anket sonuçlarını değerlendiren BUSİAD Yönetim Kurulu Lideri Buğra Küçükkayalar, bir evvelki anket devrinde ateşin düşmeye başladığını tabir ederken, Mart 2025’te yaşanan siyasi gelişmelerin ekonomiyi olumsuz etkilediğinin görüldüğünü söyledi. Küçükkayalar, “Gördük ki bizim üzere ülkeler iktisat dışı etkenlerden de çok fazla etkilenmekte. Düze çıkıyoruz derken yaşanan gelişmeler zati kırılgan olan iktisadımızı hakikaten olumsuz etkilemiştir. Heder olan hepimizin emekleri, ülkemizin gelirleridir. Bunları yerine koymak da kolay olmamaktadır. Temennimiz, dünyada giderek barizleşen ticaret savaşlarının toz duman ortamına bu kadar kırılgan bir yapıyla dalmayalım. Umudumuz, yaklaşan fırtınayı ve doğabilecek fırsatları görüp önlemleri gecikmeden almamız istikametindedir. Kaybedecek gücümüz kalmamıştır” dedi.
Küçükkayalar ankete cevap veren BUSİAD üyesi firmalara da teşekkür etti.