ANKARA (İGFA) – CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında kuru soğan fiyatlarındaki uçurumu gündeme getirdi.
Tarlada 6-8 liraya satılan soğanın marketlerde 25 liraya kadar yükseldiğini söz eden Sarıbal, “Halde 16 lira, pazarda 23 lira, markette 25 lira. Üretici ve market fiyatları ortasındaki fark yüzde 220’yi buldu. Üretici ziyan ediyor, vatandaş soğan alamıyor” dedi. Sarıbal, yüksek enflasyonun işçileri fakirleştirirken sermayeye kaynak aktardığını savunarak, “Türkiye’de fakirden zengine, işçiden saraylıya bir kaynak transferi var. Bu sistem halkı kuru simide, bir bardak çaya muhtaç bırakıyor” kelamlarıyla iktisat siyasetlerini eleştirdi.
“PLANLI ÜRETİM VAR LAKİN ÜRETİCİ YALNIZ”
Sarıbal, kuru soğanın planlı üretim kapsamında olduğunu lakin üretim-tüketim istikrarının sağlanamadığını belirtti. Üreticilerin pazarlama zorlukları çektiğini ve üretim kararlarının bir evvelki yılın fiyatlarına nazaran alındığını tabir ederek, bu durumun fiyat dalgalanmalarına yol açtığını söyledi.
İHRACAT AZALDI, İTHALAT FİYATLARI DÜŞÜRDÜ
2024’te kuru soğan üretiminin 2 milyon 632 bin ton olduğunu, Ankara’nın 990 bin tonla başkan olduğunu kaydeden Sarıbal, “Ankara ve Amasya üretiminin yarısını karşılıyor. Lakin ihracat yüzde 27 azalarak 95 bin tona düştü. 2025’in birinci üç ayında ise yalnızca 2 bin ton ihracat yapıldı. Mısır’ın Avrupa’ya ucuz ihracatı ve Türkiye’ye yapılan 8 bin tonluk ithalat, Çukurova’da maliyeti 15 lira olan soğanın tarlada 6-7 liraya düşmesine neden oldu” dedi. Sarıbal, üreticilerin pazarlık gücünün artırılması için birliklere finansal takviye verilmesini, Tarım Kredi Kooperatifleri ve belediyelerin soğan alarak halka dağıtmasını önerdi.
“İTHALAT SİYASETLERİ TARIMI BİTİRİYOR”
Sarıbal, AKP’nin ithalat siyasetlerinin tarımı çökerttiğini vurguladı. 2021’den bu yana hayvan varlığında 6,6 milyon baş azalma olduğunu, 2024’te 423 bin baş canlı hayvan ve 81 bin ton kırmızı et ithalatına 1 milyar 235 milyon dolar (39 milyar TL) harcandığını belirtti. “2010’dan bu yana 12 milyar dolar ödendi lakin ne et fiyatları düştü ne de halk ucuz ete ulaştı” diyen Sarıbal, Et ve Süt Kurumu’na damızlık hayvan ithalatı yetkisi verilmesini de eleştirdi. Ayrıyeten, 1 milyon ton mısırın sıfır gümrükle ithal edilmesi kararının hasat periyodundaki çiftçiyi vurduğunu söyledi. Sarıbal, tarım bölümünün bankalara borcunun Mart 2025 prestijiyle 970,1 milyar liraya ulaştığını, çiftçinin artan maliyetler, don ve kuraklık nedeniyle önümüzdeki bir yılı borç ve belirsizlik içinde geçireceğini söz etti.