İSTANBUL (İGFA) – Dünyada ve ülkemizde her 100 çocuktan yaklaşık 8’inde besin alerjisi oluştuğu belirtiliyor. Bilhassa gelişmiş ülkelerde kentleşme, hareketsiz hayat üzere ömür şeklindeki değişiklikler, hava kirliliği, kimyasal maruziyet üzere çevresel faktörler, çocukların mikroorganizmalar ile gereğince temas etmemesi, cilt yahut bağırsak üzere hami yapıların ziyan görmesi ve beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler, çocuklarda gelişen besin alerjisinin temel nedenlerini oluşturuyor. Çocuk Alerjisi Uzmanı Dr. Ezgi Topyıldız, bağışıklık ve sindirim sistemi şimdi tam olarak olgunlaşmadığı için besin alerjisine en sık bebeklik ve erken çocukluk periyodu olan birinci 3 yaşta rastlandığına dikkat çekerek, “Besin alerjisi çocuğun beslenmesini kısıtlayarak büyüme ile gelişmeyi olumsuz etkileyebiliyor ve hayat kalitesinde düşüşe yol açabiliyor, dahası nefes darlığı üzere önemli tepkiler oluşturabiliyor. Bu nedenle çocuğunda besin alerjisi olduğunu düşünen ebeveynlerin çabucak bir çocuk alerji doktoruna başvurmaları gerekiyor. Besin alerjisi ebeveynleri çok kaygılandırsa da aslında yanlışsız teşhis, inançlı bir diyet ve acil durum hazırlığıyla çocukların sağlıklı bir ömür sürmeleri sağlanabiliyor” diyor.
Alerjiye neden olan 170’ten fazla besin tanımlanmış!
Günümüze kadar, besin alerjisine neden olabilen 170’ten fazla besin tanımlanmış. Çocuk Alerjisi Uzmanı Dr. Ezgi Topyıldız, ancak bu besinlerin yalnızca kimilerinin yaygın olarak alerjiye yol açtığını belirterek, “Çocuklarda en sık alerjiye neden olan besinler; inek sütü, yumurta, soya, buğday, yer fıstığı, kuruyemişler, balık ve kabuklu deniz eserleridir. Bunlar ortasında yer fıstığı ve kabuklu deniz eserleri daha önemli tepkiler oluşturabiliyor” bilgisini veriyor.
Yalnızca koklamak bile kâfi gelebiliyor!
Bazı besin alerjileri ilerleyen yaşla birlikte kaybolabiliyor. Bilhassa süt, yumurta ve buğday alerjisi olan çocukların kıymetli bir kısmında bu alerjenler gerileme eğiliminde oluyor. Bununla birlikte yer fıstığı, kuruyemiş, balık ve kabuklu deniz eserleri üzere besinlere karşı olan alerjiler hayat uzunluğu devam edebiliyor. Besin alerjisi oluşması için her vakit besinin yenmesi gerekmiyor. Kimi durumlarda besinin kokusunu solumak yahut deriye temas etmesi de alerjik tepkilere yol açabiliyor.
TEDAVİDE 5 KRİTİK KURAL!
Besin alerjisinin tedavisinde en temel amaç, çocuğun güvenliğini sağlamak ve hayat kalitesini artırmak. Çocuk Alerjisi Uzmanı Dr. Ezgi Topyıldız, besin alerjisinin tedavisinde 5 kritik kuralı şöyle özetliyor:
Alerjen besinin diyetten çıkarılması
Alerjiye neden olan besin yahut besinler diyetten büsbütün çıkarılıyor. Ebeveynlere etiket okuma alışkanlığı kazandırılıyor ve besinlerin saklı kaynakları hakkında bilgi veriliyor. Çocuğa, yaşına uygun biçimde, hangi besinlerden kaçınması gerektiği anlatılıyor.
Beslenme ve destek planı
Alerjen besinin diyetten çıkarılmasıyla gelişebilecek besin eksikliklerini önlemek hedefiyle çocuğa özel beslenme planı oluşturuluyor. Örneğin, süt alerjisi olan çocuklarda kalsiyum ve D vitamini destekleri gerekebiliyor.
Acil durum yönetimi
Ciddi tepki riski taşıyan çocuklar için adrenalin oto-enjektörleri reçete ediliyor. Aileler, bakıcılar ve okuldaki yetkililer çocuğun besin alerjisi konusunda bilgilendiriliyor ve acil durumlarda nasıl müdahale edileceği öğretiliyor.
Oral immünoterapi (OIT)
Tercihen 4 yaş üzerinde, besin alerjisi gerilememiş olan çocuklarda, doktor kontrolünde, düşük dozlarla başlanarak, alerjen besinin toleransının artırılması hedefleniyor. Dr. Ezgi Topyıldız, bu sayede bağışıklık sisteminin vakitle alerjen besini “tanımaya” başladığını ve reaksiyonlarını azalttığını belirterek, “Bu yolla, bilhassa yer fıstığı, süt ve yumurta üzere yaygın alerjenlere karşı kazara maruziyet durumunda oluşabilecek hayati tehlikenin azaltılması sağlanıyor. Sistem sayesinde çocuk ve ailesinin günlük ömür kalitesi değerli ölçüde artıyor” diyor.
Düzenli takip
Besin alerjisi vakitle kaybolabildiği için çocuğun tertipli olarak çocuk alerjisi uzmanı tarafından takip edilmesi gerekiyor.