Diyaliz hastalarında yanlış beslenme kalbi tehdit ediyor
İSTANBUL (İGFA) – Hemodiyaliz tedavisi alan son periyot kronik böbrek yetmezliği hastalarının tedavi planları, nizamlı diyalize girilmesi, nizamlı ilaç kullanımı ve hastalıklarına uygun beslenme ile oluşuyor. Kelam konusu planda hastaların en çok zorlandığı nokta ise çoğunlukla ‘hastalığa uygun beslenme’ oluyor.
Türk Böbrek Vakfı Başkanı Timur Erk, yaz mevsiminde hemodiyaliz hastalarının beslenme konusunda daha dikkatli olması gerektiğini belirterek, “40 yıldır olduğu üzere, toplum sıhhati ismine kollayıcı hekimlik çalışmalarımıza aralıksız devam ediyoruz” dedi.
Erk, vakfa bağlı 3 diyaliz merkezinde hem hastalara hem de yakınlarına yönelik bilgilendirme faaliyetlerinin sürdüğünü belirtti. “Mevsim geçişlerinin tesirlerini en aza indirmek için toplumsal medya yayınlarımızda böbrek sıhhatine geniş yer veriyoruz. Hastalarımızla bir aile üzereyiz ve onların fizikî ve ruhsal sıhhati bizim için öncelikli” sözlerini kullandı.
Türk Böbrek Vakfı Diyetisyeni Gökçen Efe Aydın, hemodiyaliz hastalarının beslenme planlarını doktor ve diyetisyen gözetiminde, mevsim koşullarına uygun halde sürdürmeleri gerektiğini belirtti. Aydın, “Kan potasyum, fosfor ve albümin pahaları direkt beslenmeyle alakalıdır. Yazın artan meyve-sebze tüketimi, potasyum düzeyini yükselterek kalp ritmi üzere hayati işleyişleri etkileyebilir” dedi. Sarı ve yeşil meyve-sebzelerin çok tüketiminin önemli sonuçlara yol açabileceğini vurgulayan Aydın, mevsim geçişlerinde kan bedellerinin daha da hassaslaştığını tabir etti.
“SU TÜKETİMİ YAZ- KIŞ DENETİMLİ OLMALI”
Hemodiyaliz hastalarında su tüketiminin değeri değinen Diyetisyen Gökçen Efe Aydın; “Su tüketimi, bilhassa idrar çıkışı olmayan yahut azalan hemodiyaliz hastaları için mevsimsel olarak farklılık gösterir. Yaz aylarında sıcaklıkların ve dolaylı olarak terleme ölçüsünün artması, su gereksiniminde da artışa neden olur. Ekseriyetle gereksinimden daha fazla sıvı alınır ve iki diyaliz seansı ortasında olması gerekenden daha fazla kilo ile diyalize girilir. Bu durum, bedende ödem, yüksek tansiyon ve kalp sıkıntıları üzere önemli komplikasyonlara yol açabilir. Kış aylarında ise su tüketimi daha denetimli olmalı, lakin tekrar de bedene kâfi sıvı alımı sağlanmalıdır. Kışın hastaların su tüketimini ayarlamaları yaza nazaran çok daha kolaydır.” dedi.
TBV diyetisyen Gökçen Efe Aydın, hastalar için beslenme – kan pahaları bağı ve karşılaşılan durumlara dair bilgi verdi:
Kandaki potasyum düzeyinin yükselmesine bağlı olarak hastalarda; kalpte ritim bozukluğu, nefes darlığı, kaslarda güçsüzlük, ellerde – ayaklarda ani karıncalanma ile uyuşukluk ve kalp durması üzere tehlikeli durumlar görülebilir. Hemodiyaliz hastalarının kan potasyum bedeli ilaçlar, beslenme ve diyet ile kısa müddette düşebilir. Hastalar nizamlı bir tedavi ile potasyum yüksekliğine bağlı sorunları kısa müddette atlatabilir.
Kandaki fosfor düzeyinin yükselmesine bağlı olarak hastalarda; kaslarda ve eklemlerde ağrı, kaşıntı, ciltte kuruluk, halsizlik ve kireçlenme üzere sorunlar görülebilir. Fosforun denetim altına alınması için çoklukla diyet düzenlemeleri ve fosfor bağlayıcı ilaçların uzun vadeli kullanımını gerekir. Bu süreç, sabır ve sistemli takip ile fosfor düzeylerinin dengelenmesini sağlar, fakat tam kontrol için daha fazla vakte muhtaçlık duyulabilir.
Hemodiyaliz hastalarında albümin düzeyi, hem sıhhat durumunun bir göstergesi hem de tedavi muvaffakiyetini etkileyen değerli bir parametredir. Mevsimsel değişimler, beslenme alışkanlıklarını etkileyerek albümin düzeyinde de dalgalanmalara neden olabilir. Hemodiyaliz hastalarının en kıymetli albümin kaynağı olan yumurta akına beslenmelerinde kesinlikle yer vermeleri gerekir. Ama her gün yumurta tüketmek hastalarda bıkkınlığa sebep olabilir. Bilhassa yaz aylarında havaların sıcak olması yumurta tüketirken hastaların daha da zorlanmalarına neden olabilir. Hastaların kan-albümin düzeylerini düşürmemek için kendilerini zorlamaları istenmelidir.
