Nükleer enerji temiz enerji kaynağı mı?
BURSA (İGFA) – Bursa Sanayicileri ve İşinsanları Derneği (BUSİAD) Güç Uzmanlık Kümesi tarafından düzenlenen “Bursa Yeni Jenerasyon Nükleer Güçleri Konuşuyor” başlıklı panel BUSİAD Konutu toplantı salonunda gerçekleştirildi.
Panelin moderatörü Bursa Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi ve BUSİAD Güç Uzmanlık Kümesi Üyesi Prof Dr. Akın Etemoğlu, “Giderek karmaşıklaşan global güç denklemi içinde hem çevresel hem de ekonomik faktörlerin dengelendiği yeni tahliller arayışı içindeyiz. Yeni jenerasyon nükleer teknolojiler ağır bir halde tartışılır hale gelmiştir” dedi.
Panelin birinci konuşmacısı İstanbul Teknik Üniversitesi Güç Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Senem Şentürk Lüle, nükleer güç santrali konusunda genel bir bilgilendirme yaparken, 1930’larda bulunan sistemlerde fisyon prensibinin kullanıldığını söyledi. Atomun bölünmesinden elde edilen fisyon uygulamasın günümüzde kullanılan bir metot olduğunu, atomun birleşmesinden kaynaklanan füzyon reaktörünün ise şimdi hayata geçirilemediğini de kaydetti. Nükleer santrallerde uranyum ve plütonyum kullanıldığını fakat tabiatta madenciliği yapılan elementin uranyum olduğunu, plütonyumun ise yapay olduğunu tabir etti.
Nükleer güç santrallerinin askeri hedeflerden çıktığını da kaydeden Prof. Dr. Lüle, nükleer reaktörlerin tarihî gelişimini de ayrıntılı anlattı. Prof. Dr. Lüle gelinen noktada hayli inançlı olan 3+ Kuşak nükleer santrallerin kullanıldığını, Akkuyu’da imali devam eden nükleer santralin de bu türlü olduğunu tabir etti.
Prof. Dr. Lüle, şimdi 4. Kuşak santrallerin gündemde olduğunu da kaydederek, burada güvenliğin öne daha çok çıktığını kaydetti. Nükleer santrallerin değerli olmasının nedeni de güvenlik tedbirlerin yüksek olmasına bağlayan Prof. Dr. Lüle, dünyada hala 416 nükleer reaktörün çalıştığını, 23’ünün beklemede ve 61’inin de imal evresinde olduğunu belirtti. Dünyada hala elektriğin yüzde 60’dan fazlasını fosil yakıtlardan elde edildiğini söz eden prof. Dr. Lüle, nükleer elektrik santrallerinin yüzde 9’a karşılık geldiğini de söyledi. Türkiye’de de fosil yakıtlardan elektrik üretiminin yüzde 55’lerde olduğunu yenilenebilir güçte Türkiye’nin güzelleştiğini de söz etti. Prof. Dr. Lüle, Dünyanın en büyük nükleer güç santral inşaat alanının da şu an inşası devam eden Akkuyu olduğunu da söyledi.
NÜKLEER ATIK…
Yeni kuşak reaktörlerden de bahseden Prof. Dr. Lüle, bu reaktörlerin avantajlarını, geliştirilmiş yakıt verimliliği, en aza indirilmiş atık üretimi, ekonomik rekabet gücü, daha inançlı ve yayılma direnci yüksek olarak tanımladı. Nükleer güç santralleinin geleceğinin küçük modüler reaktörlerde olduğunu da kaydeden Prof. Dr. Lüle, çok sayıda dizaynın dünyada konuşulduğunu da kaydetti.
Prof. Dr. Lüle, hidrojenin konuşulduğu bir periyotta hidrojeni sudan ayırmak için kullanılacak olan gücün fosil yakıtlardan sağlanması durumunda karbon salımı konusunda bir avantaj olmayacağını da tabir ederek, karbon salımı konusunda nükleer gücün güneş ve rüzgar kadar pak bir güç kaynağı olduğunu ve atıklar konusunun da fosil yakıtların ziyanı düşünülünce sanıldığı oranda bir sorun teşkil etmediğini de kaydetti.
YENİ KUŞAK REAKTÖRLER…
ThorAtom A.Ş. Teknik Genel Müdür Yardımcısı Dr. Hüseyin Ayhan da, 4. kuşak reaktörler hakkında genel bilgi verdikten sonra özel olarak ilgilendikleri ergimiş tuz reaktörleri hakkında ayrıntılı bilgi aktardı.
Ergimiş tuz reaktörlerinin atıklarının neredeyse yok seviyesine indiğini ve çok emniyetli olduğunu kaydeden Dr. Ayhan, ekonomik olarak da bu reaktörlerin uygun olduğunu kaydetti. Reaktörleri tasarlarken atığı minimize etmeyi düşündüklerini söz eden Dr. Ayhan, yakıt tarafında da maksimizasyonun yeni sistemlerde geçerli olduğunu kaydetti. Dr. Ayhan, yeni reaktörlerde güvenlik sistemlerinin faal güvenlik sistemlerinin dışında pasif güvenlik sistemlerini devreye aldığını söyledi.
TORYUM…
ThorAtom A.Ş. Genel Müdürü Dr. Reşat Uzman ise yakıt temini ve yakıtın bertaraf edilmesi hususlarına değinirken, kendilerinin ilgilendiği sistemde, Türkiye’de rezervi fazla olan toryumun kullanılmasının kelam konusu olduğunu da söyledi. Dr. Uzman, Türkiye’de 1 milyon tona yakın toryum rezervinin olduğunu ve toryumun ender elementlerle birlikte olduğu için çıkarılmasının karlı olacağını da kaydetti.
“MİLLİ REAKTÖR YAPMALIYIZ…”
ThorAtom A.Ş. Yönetim Kurulu Lideri Dr. Tarık Öğüt de Milgem ulusal savaş gemisi projesini aktararak başladığı konuşmasında, ulusal reaktör yapılmasına değinerek, “Milgem hikayesinden sonra bir hikaye daha yaratmamız lazım o da nükleer reaktör öyküsü” dedi. Nükleer algısının kendisinde de yanlış bir algı olduğunu ve çok geç fikrinin değiştiğini de tabir eden Dr. Öğüt, “Halkın içindeki direncin kırılması gerekir” dedi.
Katılımcılardan gelen soruların yanıtlanmasıyla tamamlanan panelin sonunda konuşmacılara, Çağdaş Eğitim Kooperatifi’nin toplumsal sorumluluk projesi olan “Kır Çiçekleri Okusun Diye” kampanyasına isimlerine yapılan bağışın sertifikası BUSİAD Yönetim Kurulu Lideri Buğra Küçükkayalar ile tarafından verildi.
