ANKARA (İGFA) – Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Genel Müdür Yardımcısı Altan Aldan, Yardımcı Ekonomist Barbaros Eriş ve araştırmacı Alper Yıldırım tarafından kaleme alınan “Parasal Sıkılaşma ve Gelir Seviyesine Nazaran Tüketim Harcamaları” başlıklı blog sayısı Merkezin Güncesi safyasında yayımlandı.

Yazıda, en besbelli yavaşlamanın ise mali sıkılaşma öncesinde başka kümelere kıyasla çok daha güçlü seyretmiş olan yüksek gelir kümesine hitap eden eserlerde yaşandığına vurgu yapıldı.

Sıkı para siyaseti, hanehalklarının tüketim harcamalarını gelir seviyelerine bağlı olarak farklı biçimlerde etkilediğine dikkati çekilen yazıda, “Tasarruf imkânı daha fazla olan bireylerin yüksek mevduat getirileri sonucu harcamalarını azaltması beklenirken, talebi krediye hassas bireylerin harcamalarının ise yükselen kredi maliyetleriyle yavaşlaması beklenir. Bu yazıda, son devirdeki nakdî transfer düzeneğini daha uygun anlamak maksadıyla farklı gelir kümelerindeki tüketim harcamalarını inceliyoruz. Gelir kümelerine nazaran harcama kalıplarını TÜİK tarafından yayımlanan Hanehalkı Bütçe Anketi dataları ile izleyebiliyoruz. Lakin bu bilgiler yıllık olarak yayımlanıyor ve son data 2023 yılına ilişkin. Hasebiyle, gelir kümelerine nazaran harcamaları vakitli bir halde ve yüksek bir frekansta direkt gözlemleyemiyoruz. Bu nedenle, 2024 yılına da ışık tutacak dolaylı bir usul izliyoruz” sözleri yer aldı.

Ciroların vakit içindeki seyrinin ayrıntılı incelendiği yazıda cirolardaki yıllık artışın nakdî sıkılaşmayla birlikte tüm kategorilerde gerilediği gözlendi.

Gerilemenin yüksek gelir kümesine hitap eden eserlerde daha besbelli olduğunun altı çizildiği yazıda, “Sıkılaşmanın başlamasından çabucak evvel -2023 yılının ikinci çeyreğinde- yüksek gelir kümesine hitap eden eserlerde yıllık ciro artışı düşük gelir kümesine hitap eden eserlerdeki artışın yaklaşık bir buçuk katı iken mali sıkılaşma ile birlikte her iki eser kümesindeki artış oranları benzeri düzeylere geriliyor. Ayrıyeten, mali sıkılaşma ile birlikte, yüksek gelir kümesine hitap eden eserlerde ciro artışları düşük gelir kümesine hitap eden eserlerdeki artışın altına iniyor. Bu durum, bilhassa yüksek gelir kümesindeki hanelerin tasarrufa yöneldiğine işaret ediyor” tabirleri yer aldı.