Seferihisar ve Menderes yangınlarının bilançosu ağır

İZMİR(İGFA) – İzmir Planlama Ajansı (İZPA) yetkilileri, bilhassa Seferihisar ve Menderes bölgelerini etkileyen yangınların, önemli habitat kayıplarına neden olduğunu açıklarken tekrar bölgeye mahsus tiplerin yok olduğunu, yanan tarım, orman ve mera alanlarından ötürü yaklaşık 50 bin küçükbaş hayvanın doğal beslenme alanlarını kaybettiğini lisana getirdi.

10 bin hektarlık alanı küle çeviren alevler, arıcılık ve zeytincilik faaliyetlerini de olumsuz etkiledi.

Seferihisar ve Menderes’te 14 bin futbol alanı büyüklüğüne eşit yaklaşık 10 bin hektarlık alanı küle çeviren yangınlar hem ekolojik hem de ekonomik alanda yıkıma neden oldu. İzmir Planlama Ajansı (İZPA) yetkilileri yangınların etkilediği bölgelerde hayatın kısa müddette olağana dönmesi için toplumsal ve ekolojik tamir çalışmalarının süratli formda başlaması gerektiğine dikkat çekti.

“YAŞAM ALANLARI KAYBOLDU”

İZPA Genel Müdür Vekili Aykut Uçar, yangınların İzmir kent merkezine yakın olan, kır ve kent olmak üzere doğal alanların birlikte görüldüğü kent çeperi diye tanım edilen ve popülerleşen bölgelerde meydana geldiğini belirtti. Geçen yıllarda Orhanlı Mahallesi’nin kuzey ve kuzey doğusunda da büyük yangınların çıktığına, bu yangınla birlikte bölgenin neredeyse tamamının yandığına dikkat çeken Uçar, “Önemli bir tarım havzası ve tabiat alanı. Habitatları, ekosistemleri açısından da değerli bir alan. Burada yaşadığımız kayıp hem ekolojik hem de ekonomik boyutta sarsıcı oldu. Oradaki doğal alanı, habitatları kaybetmek İzmir için büyük kayıp. Bu bölgede pek çok endemik bitki tipi olmakla birlikte tekrar pek çok yaban hayvanı varlığını da sürdürüyordu. Biz onları, onlar ömür alanlarını kaybetti” dedi.

“ORMAN YANGINLARINDAN EN FAZLA HAYVANCILIK ETKİLENDİ”

Menderes ve Seferihisar’daki bölgelerin kıymetli tarım havzalarından biri olduğunu aktaran Uçar, şunları söyledi: “Karakoç ve Orhanlı dereleri ekolojik ünitelerinin batı ve doğu yamaçları yandı. Yalnızca orman alanları değil tarım alanlarını da kaybettik. Bu alanlarda hurma zeytini dediğimiz bilhassa Karaburun ve bu bölgede yetişen hurma zeytinlikleri ziyan gördü. Bölgede önemli halde arıcılık ve bağcılık faaliyeti yürütülüyor. Bunlar ziyan gördü. Meşeler ziyan gördü. Lakin orman yangınlarından en fazla hayvancılık etkilendi. Bilhassa buralarda küçükbaş hayvancılık çok yaygın. 50 bin kadar küçükbaş hayvanın yangından etkilendiğini iddia ediyoruz. Zira o bölgede hayvancılık meralarda doğal prosedürlerden olan otlatma halinde yapılıyordu. Küçükbaş hayvancılığın yapıldığı alanlar, yangınlardan ötürü kayboldu. Bu da önümüzdeki periyot için ekonomik açıdan önemli bir kayıp.”

“ALANLARIN SÜRATLİCE ONARILARAK YİNE KÖYLÜYE KAZANDIRILMASI ÖNEMLİ”

Hurma zeytin, meyve ve zerzevat bahçelerinin de yangından etkilendiğini anımsatan Uçar, “Ekonomik olarak bir başka kayıp ise derleyicilik faaliyetlerinde yaşanacak. Bu bölgede yaşayan köylüler, ormanlardan ve bulundukları doğal alanlardan beslenip üretiyordu. Bu bölgede ormancılık, derleyicilik, toplayıcılık faaliyeti yürütülüyordu. Tekrar küçükbaş hayvancılık için de bu alanlar ve meralar kullanılıyordu. Arıcılık için de benzeri bir meseleyle karşılaşacağımızı düşünüyoruz. O nedenle bu alanların süratlice onarılarak yine tabiata ve köylüye kazandırılması büyük ehemmiyet taşıyor. Bu açıdan lokal idarelerin takviyeleri çok değerli. İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak yangınlardan sonra barınma, besin ve tarım konusunda gereken dayanağı veriyoruz” diye konuştu.

AYLIK BİN 600 YANGININ YÜZDE 40’I ORMANLIK ALANDA

İZPA Bilim Kurulu Üyesi ve İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Ufuk Özkan, doğal afetleri önlemenin her vakit ziyanı telafi etmekten daha ekonomik olduğunu vurguladı. Özkan, afetlere karşı hazırlıklı olmanın kıymetine dikkat çekerek şunları söyledi:

“Bu tıp krizlere ne kadar güzel hazırlanırsak, hem yangın sayısını hem de şiddetini sivil halk için o kadar azaltabiliriz. Türkiye’de orman teşkilatımızın uzun yıllara dayanan güçlü bir tecrübesi var. Fakat, orman alanlarının üzerindeki insan baskısı, artan nüfus ve kentlerin genişlemesiyle birlikte giderek artıyor. Bu durum orman yangınlarından kaynaklanan zararın artmasına yol açmakta, ortaya çıkan bu büyük hasar teknik yetersizliklerden değil, maalesef ki insan aktivitelerinin yoğunluğundan kaynaklanıyor. Türkiye genelinde1 Haziran ile 1 Temmuz tarihleri ortasında çıkan yaklaşık bin 600 yangının yüzde 40’ı ormanlık alanlarda, yüzde 60’ı ise orman ve kentlerin kesişim noktalarında gerçekleşti. Orman yangınları artık sırf bir afet değil, hepimizin ferdi ve toplumsal seviyede çaba etmesi gereken bir sorun hâline geldi. Burada belediyelere de kıymetli ve destekleyici bir rol düşüyor. Bu kapsamda İZPA imzası ile yayımlanmış ‘Belediyeler İçin Orman Yangını Acil Hareket Planı’, kurumlar ortası uyum ve belediyelerin üzerine düşen bu destekleyici rolün çerçevesini çizmek ismine kıymetli bir yardımcı kaynak.”

YANGINLARIN BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU İNSAN KAYNAKLI

Özkan, orman yangınlarının yüzde 87’sinin insan kaynaklı olduğuna dikkat çekerek şöyle devam etti:

“Akdeniz Havzası’nda iklim şartları bizim lehimize çalışmıyor. İzmir’de yağışlar yüzde 45 oranında azaldı, havzalardaki su kaynakları neredeyse tükendi ve haziran ayında hiç yağış almadık. Kuraklık, rüzgârın kurutucu tesiri ve düşük nem, yangın riskini önemli halde artırıyor. Bilhassa kent-orman geçiş alanlarının entegre ve multidisipliner bir yaklaşımla yönetilmesi gerekiyor. Kamu kurumlarının kendi ortalarındaki ahenk, mahallî halkla kurdukları bağlantı ve toplumsal farkındalık çalışmaları bu süreçte kritik kıymet taşıyor. Herkes kendi sorumluluğunu yerine getirdiğinde meseleler büyük ölçüde önlenebilir. Vatandaş olarak bizlerin de alışkanlıklarımızı değiştirmesi ve daha dikkatli, daha ihtimamlı olması gerekiyor. Belediyelerle ve öteki ilgili kurumlarla iş birliği içinde hareket ederek üzerimize düşeni yapmalıyız.”

“KOORDİNASYON ÇOK ÖNEMLİ”

Afetlerin sırf yönetenleri değil, etkilenenleri de kapsadığını vurgulayan Özkan, “Yönetenler ve etkilenenler birbirinden bağımsız hareket ettiğinde koordinasyonsuzluk ve verimsizlik ortaya çıkıyor. Kurumların olduğu kadar halkın da sorumlulukları var. Hepimiz birbirimizi uyarmalı ve ortak kıymetlerimize sahip çıkmalıyız. Ormanları kullanmak hepimizin hakkı, lakin bunun ulusal bir kaynak olduğunu unutmamalıyız. Yangınların yüzde 87’si insan kaynaklı ve birden fazla ihmal sonucu çıkıyor. Münasebetiyle, davranışlarımızda çok daha dikkatli olmalıyız. Ormanlarla kesişen kentsel alanlarda ve tarım topraklarında daha ihtimamlı hareket etmeliyiz. Yangınlarda vazife yapan tüm takımlara kolaylıklar diliyorum” sözlerini kullandı.