Suriye’ye Türkmen çıkarması!

BURSA (İGFA) – Suriye iç savaşı sonrasında İçişleri Bakanlığı tarafından başlatılan Geriye Göç Çalışması kapsamında Suriye’de değerli bir Saha Çalışması Yapan Türk Dünyası Yörük Türkmen Birliği, Türkiye’nin katkıları halinde genişleyen bir dizi istişari toplantılarını alanda gözlemledi.

Suriye’de çalışmalar yapan ve bilhassa Suriye Türkmen toplumunu da yakinen takip eden Türk Dünyası Yörük Türkmen Birliği Genel Lider İrfan Tatlıoğlu ve Dış İlişkiler Başkanı İsmail Mansur Özdemir ve beraberindeki heyet alandaki izlenimlerini paylaştı.

Azez’den, Halep’e, Şam’dan Lazkiye’ye, Hama-Humus’tanDera’ya kadar çok geniş bir alanda görüşmeler ve incelemeler gerçekleştiren Birlik, İsrail hududuna kadar inerek, temas edilen her yerde büyük bir coşku ile karşılandıklarını ve bölgede Türklere duyulan sevgi ve hasretin de bir temsili olduklarını belirtti.

Suriye’nin savaş sonrası durumunun yerinde gözlemlenmesi, geriye göçün imkân ve çerçevesinin araştırılması ve bilhassa Suriye’de kapasitenin inşasına yönelik sektörel alanların tespit edilmesi maksadıyla gerçekleştirilen ziyaretin bilhassa Suriye’nin tamamına yayılan Türkmenlerin yüz yılı aşkın müddettir yaşadıkları kültürel ve sosyolojik dönüşümün tespit edilmesi çalışmalarıyla daha da manalı hale geldiği vurgulandı.

Türkiye’nin bölgesel varlığından rahatsızlık duyan ve SDG’yi destekleyen milletlerarası pek çok gücün Türkmen varlığına hayat hakkı tanımak istemediklerini gözlemlediklerini ileten heyet, yeni kurulacak siyasal sistemde Türkmen varlığının Suriye’nin geleceği için çok kritik bir kıymet taşıdığını iletti.

Türk Dünyası Yörük Türkmen Birliği Genel Lideri İrfan Tatlıoğlu, 9 gün süren saha çalışmasında; rejimin Suriye’de var ettiği despotik tesirleri, iç savaşın yarattığı yıkım ve toplumsal tesir, 14 yıllık süreç içinde Suriye’de oluşan yapı, milletlerarası güçlerin bölgesel çalışmalarının tesirleri ve zafer sonrasında oluşan hava ve yine yapılanma sürecinin tesirleri yerinde gözlemlediklerini söz etti.

Gerek Türk Dünyası Yörük Türkmen Birliği’nin memleketler arası niteliği ve gerekse alanında en üst birlik olması, ilgili STK’larla yapılan çalışmanın temel emellerinden biri olan geriye göçün imkânı ve saha boyutları yanında; saha da çok daha güçlü ve değerli bir misyonu yüklenmesini de gerekli kıldığını söz eden Tatlıoğlu, “Bu sebeple, Suriye Türkmen toplumuna bilhassa odaklanılmış, Suriye’deki sürecin Türkmenlerin toplumsal birikimi ve gözünden bakılmaya çaba edilmiş ve toplumun her kısmı ile kıymetli görüşmeler yapılmıştır. Suriye Türkmenlerinin iç savaş sürecinde Türkiye ile girdiği yakın ve hassas alaka bu özel irtibatların kurulmasını mecburî kılmaktadır. Üstelik, Türkiye’nin güçlenen Dış Türkler siyasetinin da bir gereği olarak Suriye Türkmen toplumunun desteklenmesi gereklidir” diye konuştu.

İzlenimleri raporlaştıran heyet, Suriye’de etnik ve mezhepsel kimliği aşan bir insani yardımın yanında, soydaş toplulukların desteklenmesinin de değerli bir ulusal misyon olarak durduğu belirtildi. İç savaş sürecinde büsbütün Türkiye’ye yakın duran ve zaferin kazanılmasında çok büyük bir kıymet üreten Suriye Türkmenlerinin Suriye’nin geleceğinde tesirli bir rol almasının gayretin doğal bir gereği olduğunu belirtilen raporda, “Türkiye’nin bölgesel varlığından rahatsızlık duyan veSDG’yi destekleyen milletlerarası pek çok gücün Türkmen varlığına hayat hakkı tanımak istemedikleri de açıkça müşahede edilmiştir. Çok boyutlu Ortadoğu siyasetinde bulundukları ülkelerin vatandaşı olan, siyasi ve askeri tansiyonların tarafı olmaktan korkmayan ve Türkiye’nin menfaatlerini kendi menfaatleri sayan Türkmenlerin hukuklarının her tabanda korunması Türk Dünyası Yörük Türkmen Birliğinin temel var oluş gayesini oluşturmaktadır. Bu manada yeni kurulacak siyasal sistemde Türkmen varlığı Suriye’nin geleceği için çok kritik bir değer taşımaktadır” sözleri yer aldı.

YÜZDE 30’LUK TÜRKMEN NÜFUSUNUN ARAŞTIRILMASI İSTENDİ

Suriye’de yüzde 13,5 olarak görülen Türkmen nüfusunun azınlık olarak değerlendirilemeyeceğinin altı çizilirken farklı etnik yapılar içinde farklı sebeplerle eriyen Türkmen nüfusunun gerçek oranının yüzde 30 olduğu ve kelam konusu nüfusun nerede ve nasıl eridiğinin enine uzunluğuna araştırılması gerektiği vurgulandı.

Suriye’nin imar ve inşa sürecinde Türkiye ve Suriye devletlerinin tensip ve himayelerinde yapılacak projelerle sürecin desteklenmesi gerektiği belirtilerek, yapılması gerekenler şöyle sıralanarak özetlendi:

• Şehirlerin alt ve üst yapısı çok ziyan gördüğü için yerine getirmek çok uzun vakit alacaktır. Bu bahiste Suriye toplumuna kalkınmanın fakat Suriye halkının uğraşı ile olacağının anlatılması gerekmektedir. Suriye ve Türkiye’nin ortak bir kampanya ile halkın geriye göç konusundaki algı, şuur ve farkındalığınıartırması gereklidir. Bilhassa kentler savaştan çok ziyan görmüştür.
• Evleri kent merkezlerinde bulunan bireylerin, ağır yıkım içinde tutunması sıkıntı iken, kırsalda yaşayan bireylerin hayata tutunması daha mümkün gözükmektedir. Az katlı meskenler kimi bölgelerde küçük müdahalelerle ve kişisel dayanışmalarla devlet gücü gerektirmeden süratle onarılabilir. Bu sebeple kırsalda yaşayan bireylerin cesaretlendirilmesi daha pratik görünmektedir.
• Türk ve Türkiye sevgisi, algısı bir imkân olarak kamu diplomasisi faaliyetleri ile beslenmeli ve ihmal edilmemelidir.
• Özellikle Türkiye’den Suriye alanına yönelen insani yardımın planlı, bütüncül bir toplumsal kalkınma programına yönelmesinde yarar bulunmaktadır. Bu sebeple kalkınma odaklı bir gelişim programı oluşturularak kaynaklar efektif kullanılmalıdır. Memleketler arası kaynaklar da bir program çerçevesinde kullanılmalıdır.
• Türkiye’nin Suriye’deki diaspora varlığı olan Türkmenlerin siyasi ve toplumsal olarak yeni idare döngüsünde görev almasında büyük yararlar vardır.
• Suriye’de insani yardım çalışmaları, etnik ve mezhepsel kimliği aşan bir çerçevede tüm yasal kümelere yönelik yapılırken, soydaş toplulukların desteklenmesi de değerli bir ulusal misyon olarak asla ihmal edilmemelidir.
• İç savaş sürecinde büsbütün Türkiye’ye yakın olan ve zaferin kazanılmasında çok büyük bir bedel üreten Suriye Türkmenlerinin Suriye’nin geleceğinde tesirli bir rol alması kesinlikle sağlanmalıdır. Suriye’deki müspet etkilerimizin devamı ve ülkemizin güvenliği açısından bunun hayati ehemmiyeti vardır.
• PYD ile şu an Suriye Ulusal Ordusu savaşmaktadır. Merkezi idarenin, siyasi görüşmeleri sürdürdüğü PYD’ye karşı tutumu şimdi açıklık kazanmamıştır. Bunun yarattığı belirsizlik ve PYD’nin kendine ilişkin olmayan topraklarda sürdürdüğü saltanat ve gerçekleştirdiği taciz taarruzları bölgedeki Türkmen toplumunda büyük rahatsızlık oluşturmaktadır. Askeri yapısı kurumsallaşmış olan Türkmenlerin direnç kapasiteleri askeri olarak âlâ durumdadır. Türkiye tarafından eğitim almış olan Türkmen kümelerin kapasite ve askeri temsil seviyeleri epeyce kafidir. Bu yapının ilga edilerek Suriye askeri yapısı içinde eritilmesi şimdi meçhul durumda olan PKK ile uğraş süreci açısından tehditkardır. Bu sürecin PYD, YPG tehdidi ile paralel olarak uzatılması gereklidir. PKK ile gayret edecek SMO’nun özel bir statü ile varlığını sürdürmesi sağlanmalıdır.
• Yüz yılı aşkın bir devirde Sünni ve Türk olmanın ağır bedelini ödeyen Suriye Türkmenleri, kurulan ulusal ordu ile çabanın kıymetli bir kesimi olmuş ve direnişin gövdesini oluşturmuştur. Bugün de yeni idarenin içinde (siyasi, idari ve bürokratik olarak) bulunmalıdır. Türkiye’nin Suriye’de uzun vadeli varlığının garantisi Türkmenlerdir.
• Ülkemizde Halep’ten gelen yüksek ölçüde bir nüfus bulunmaktadır. Bu nüfus ülkemizin her açıdan yanında olmuştur. Nüfus oranı sebebiyle ülkemizde bulunan ve Türkiye’de birinci ve orta öğretim alan gençler Türkçeyi ana lisan olarak öğrenmişlerdir. Bu sebeple bilhassa Halep’te Türkçe ikinci lisan olacaktır.Türkiye’de eğitim, öğretim görmüş gençlerin Suriye’de Türkçe akademik eğitim alması için alt yapı oluşturulmalıdır. Türk okullarının açılması yanında, devlet okullarında da Türkçe eğitim alt yapısı yeni hükümetten talep edilmelidir. Türkiye’de doğan, birinci ve orta öğretimini Türkiye’de tamamlamış olan gençlerin Türkiye ile akademik bağı kopmamalıdır. Özellikle Türk Kültür merkezleri yaygınlaştırılmalıdır.

• Savaşçı Hama ve Humus halkı kuzeyde ve Türkiye’de yaşadığı devirde tüm renkleri ile Türkiye ve Türkçe ile bütünleşmiştir. Bu ilgi; tarihî kodlar, kimlik ve yaşanan süreç ile yakından ilgilidir. Her ne kadar Türkmenler, Arap kültür havzasında bulunduğu için Arapça konuşsa da; Hama ile misal özelikler taşıyan Humus kent merkezlerinde Türk ulusal kimliğinin korunmasını sağlayacak kamu diplomasisi çalışmalarının yapılması gereklidir.
• Türkmen bölgelerinde iştirakçi toplumun bir gereği olan Sivil Toplum Bilinci artırılmalıdır. Bu süreç dayanışma ve ortak yönetişimin ön kuralıdır. Esad rejiminden kalan kaygılardan süratle uzaklaşılmalı ve örgütlü bir toplumsal kültür oluşturularak Türkmen toplumu demokratik geçiş sürecinin motoru olmalıdır.
• Şam; tarihi, siyasi ve dini açıdan Sünni İslam Dünyasının kalbidir. Osmanlı Türk tarihi açısından da Bilad-ı Şam eyaletinin merkezidir. Şam’da Türk varlığı epeyce kıymetlidir. Türkmen varlığı ve bu yapının kendine has hassas özellikleri temelinde Şam’da güçlü bir Türk ve Türkiye Kültür Merkezi’nin açılması zarurettir.
• Bunun yanında Türkiyat, Türkmen ve Osmanlı bölgesel araştırma merkezlerinin kurulması ve birtakım üniversitelerimizin enstitü iş birlikleri ile Suriye’den başlayacak bir akademik etkileşimi bedelli olacaktır. YÖK bu süreçle alakalı süratli bir mesai ortaya koymalıdır. Toplumsal ve kültürel çalışmalar lakin ilmi ve bilgi kaynaklı çalışmaların üstüne inşa edildiğinde bedel kazanacaktır.
• Suriye Türkmenleri %13,5 civarındaki varlığı ile bir azınlık toplumu değildir. Arap yüklü bölgelerde Türkçeyi unuttuğu için Araplaşan, Kürt bölgelerinde (Karakeçililer Örneği) kürtleşen bir topluluktur. Farklı etnik yapılar içinde farklı sebeplerle eriyen Türkmen nüfusunun gerçek oranının %30 civarında olduğu düşünülmektedir. Kaybolan Türklerin izinin bulunması bir ülke siyasetine dönüştürülmeli ve bu çalışmaların Suriye’den başlatılması gereklidir.