Ünlü tarihçi Hakan Erdem Sakarya’da tarihe yeni bir pencere açtı
SAKARYA (İGFA) – Sakarya Büyükşehir Belediyesi, her alanda Sakaryalıların bilgi birikimine katkı sunmak ve kenti sanatla, kültürle, toplumsal ömürle buluşturmak için programlar düzenliyor.
Tarihçi müellif Hakan Fazilet, gerçekleştirdiği söyleşide Osmanlı-Türk çağdaşlaşmasının temel sıkıntılarını gündeme getirdi.
“Batılılaşma Niye Yetersiz Bir Kavram” başlığı altında, batılılaşmanın çağdaşlaşmayı açıklamakta yetersiz kaldığını vurgulayan Fazilet, tarihi sürece dair kıymetli tespitlerde bulundu.
Modernleşmenin ekonomik temellerine işaret eden Fazilet, “Modernleşme dediğimiz şey, aslında bir ekonomik dönüşüm sürecidir. Yani toplumsal yapının, ekonomik temellerin değişmesiyle birlikte şekillenen bir süreçten bahsediyoruz. Batılılaşma ise daha çok kültürel bir değişimdir. Bu noktada çağdaşlaşma ve batılılaşma birbirine karıştırılıyor, meğer bu iki kavram birebir şey değildir” dedi.
Erdem çağdaşlaşma için gerekli kavramların üzerinde durarak, “Modernleşmeyi teknik yahut ekonomik bir dönüşümden ibaret görmemek lazım. Çağdaşlaşma tıpkı vakitte bir tertip, bir irtibat sistemidir. Mesela çağdaş devlet dediğimiz şey, nakdî vergilerin toplandığı, bağlantı ve ulaşım altyapısının gelişmiş olduğu, standardizasyonun sağlandığı bir yapıdır. Meğer çağdaş periyot öncesi toplumlarda bu yoktu. İşte bu, çağdaşlaşma ile çağdaş öncesi toplumlar ortasındaki temel farktır” diye konuştu.
“BATILILAŞMA ÇAĞDAŞLAŞMANIN ÖN ŞARTI DEĞİLDİR”
Kavramların karşılaştırılmaması gerektiğini söyleyen Fazilet, “Batılılaşma çağdaşlaşma için bir ön şart değildir. Her toplum, kendi tarihî ve coğrafik bağlamında çağdaşlaşma süreçlerini farklı biçimlerde yaşayabilir. Kıymetli olan, bu kavramları gerçek anlamak ve birbirine karıştırmamaktır” tabirlerini kullandı. Fazilet, Osmanlı’da çağdaş öncesi periyoda mahsus uygulamaların, toplumun ekonomik ve toplumsal yapısını nasıl şekillendirdiğini ayrıntılı bir formda anlattı.
İzleyiciler tarafından ilgiyle takip edilen söyleşi, Osmanlı-Türk çağdaşlaşmasına dair yeni bakış açıları sundu.
