Erdoğan DEMİR / EDİRNE (İGFA) – Edirne Milletvekili ve Ziraat Mühendisi Ediz Ün, artan yumurta fiyatlarıyla birlikte vatandaşın artık en ucuz hayvansal protein kaynağı olan yumurtaya dahi ulaşamadığını vurguladı. Son dokuz ayda yaşanan fiyat artışının tasa verici boyutlara ulaştığını belirten Ün, iktidarın üretimi ve üreticiyi desteklemediği siyasetlerin bu tablonun temel nedeni olduğunu söyledi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran yumurta fiyatlarının Ocak 2023’te 3,6 TL olduğunu, Haziran 2023’te 2,5 TL’ye kadar gerileyen fiyatların bugün prestijiyle yüzde 122 oranında arttığını belirten Ün, Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) bilgilerine nazaran ise birebir periyotta fiyat artışının yüzde 140’ı bulduğunu tabir etti. “Bugün TÜİK bilgilerine nazaran yumurta fiyatı 5,5 TL, TZOB bilgilerine nazaran ise 7,3 TL. Bu artış trendi bu türlü devam ederse, yumurta fiyatları kısa müddette 10 lirayı da geçer,” dedi.
Yumurta fiyatlarındaki artışın iki temel nedeni olduğuna dikkat çeken Ün, “Birincisi üretimdeki düşüş, ikincisi ise maliyetlerdeki önemli artıştır. Son üç ayda yumurta üretimi 5,5 milyar adetten 5 milyar adede düşerek yüzde 8 oranında azaldı. Bilhassa dünyayı tesiri altına alan kuş gribi, bu düşüşte değerli rol oynadı.” formunda konuştu.
Üretim düşüşüne ek olarak maliyetlerdeki yükselişe de dikkat çeken Ün, TÜİK datalarına nazaran Ocak ayında üretici fiyatlarının yüzde 39, Şubat ayında ise yüzde 52 oranında arttığını belirtti. Tüketici fiyatlarında ise artışın daha sert olduğunu belirten Ün, “Tüketici açısından yumurta fiyatları Ocak’ta yüzde 39, Şubat’ta yüzde 51, Mart ayında ise yüzde 82 artış gösterdi. Yani üreticinin sırtına binen maliyet, direkt vatandaşın sofrasına yansımış durumda” dedi.
Yem fiyatlarının da önemli biçimde arttığını ve bunun tahlilinin ithalat olmadığını vurgulayan Ün, “Tavuk beslemesinde kullanılan mısır fiyatları son bir yılda yüzde 50 oranında arttı. Bu artışa karşı düşük gümrük vergili mısır ithalatı da tahlil olmadı. Zira hayvancılık dalı genel olarak desteklenmiyor. Desteklenmeyen üretici üretimden çekiliyor, vatandaş ise ne kırmızı ete ne beyaz ete ne de yumurtaya ulaşabiliyor.” sözlerini kullandı.
Yüksek fiyatlar ve düşük gelir nedeniyle vatandaşın temel besine ulaşmakta zorlandığını belirten Ün, “Tanzim çadırlarında başlayan zerzevat kuyruklarından sonra yağ ve ekmek kuyrukları ve artık de yumurta kuyrukları oluştu. Memleketim Edirne’de Bedesten Çarşısı’ndaki Tarım Açık Cezaevi yumurta satış noktasında da Ankara’daki İş Yurtları Kurumu mağazasında da metrelerce kuyruk var. Zira ucuz yumurta artık yalnızca bu çeşit hudutlu satış noktalarından temin edilebiliyor. Bu tablo üretimin düşüklüğü ve maliyetlerin yüksekliğinin bir sonucudur.” dedi.
Türkiye’nin kişi başına yıllık yumurta tüketiminde 190 ülke ortasında lakin 69. sırada yer aldığına dikkat çeken Ün, bu durumun Türkiye’nin bereketli topraklarına ve potansiyeline yakışmadığını söz etti. Ün, “Bu berbat gidişatın sorumlusu üretimi değil ithalatı önceleyen tarım politikalarıdır. Tahlil belirlidir: Üretici desteklenmeli, maliyetler düşürülmeli ve halkın besine erişimi garanti altına alınmalıdır. Lakin mevcut iktidar kaldığı sürece bu meseleler büyüyerek devam eder. Bugün yumurta 10 lira, yarın 20 lira, 30 lira olur. Bu gidişatı durdurmanın yolu, sandığı vatandaşla bir an evvel buluşturmaktır.” dedi.